معاینه‌ تنبلی چشم کودکان

سیستم بینایی در طی هفت تا ده سال اول زندگی کودک، به سرعت رشد می‌کند. آمبلیوپی (Amblyopia)، که به آن «تنبلی چشم» نیز گفته می‌شود، هنگامی اتفاق می‌افتد که مغز یکی از چشم‌ها را به دیگری ترجیح می‌دهد. این بیماری به طور معمول از نوزادی یا اوایل کودکی آغاز می‌شود و در‌صورتی‌که به آن رسیدگی نشود، نتایج بدی را به همراه خواهد داشت. به همین دلیل است که باید به معاینه‌ تنبلی چشم اطفال اهمیت دهیم.

تنبلی چشم شایع‌ترین علت بروز مشکلات بینایی در کودکان است که از هر 100 کودک، 3 تا 5 کودک را درگیر می‌کند. اگر درمان تنبلی چشم کودکان به موقع انجام شود، اغلب می‌توان آن را اصلاح کرد اما بدون درمان، تنبلی چشم می‌تواند به طور دائمی بینایی و قوه‌ی ادراک را مختل کند.

تنبلی چشم اغلب در خانواده‌ها گسترش می‌یابد به این مفهوم که اگر والدین یا خواهر و برادر به تنبلی چشم مبتلا شوند، احتمال ابتلا به آن در کودک بیشتر است.

انواع تنبلی چشم در کودکان

سه نوع تنبلی چشم وجود دارد:

تنبلی چشم انکساری (Refractive amblyopia)

این شکل از تنبلی چشم ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که بین دو چشم اختلاف تمرکز وجود داشته باشد. این حالت ممکن است به دلیل شرایطی مانند آستیگماتیسم، دور‌بینی یا نزدیک‌بینی ایجاد شود. به عبارتی در تنبلی چشم انکساری، مغز فقط با چشم قوی‌تر می‌بیند و در نتیجه، بینایی در چشم ضعیف‌تر توسعه نمی یابد.

البته در‌صورتی‌که مشکل تمرکز قابل‌توجهی در هر دو چشم وجود داشته باشد هم این امکان وجود دارد که در بینایی در هر دو چشم، اختلال حاصل شود. معاینه‌ تنبلی چشم با دستگاه می‌تواند در تشخیص هر چه سریع‌تر تنبلی چشم موثر باشد.

از آنجا که هیچ علامت قابل مشاهده‌ای از این نوع تنبلی چشم وجود ندارد و ممکن است کودک یا والدین متوجه نشوند که مشکلی وجود دارد، این وضعیت اغلب تا زمان آزمایش بینایی کودک قابل تشخیص نیست.

تنبلی چشم استرابیسمیک (Strabismic amblyopia)

این شکل از تنبلی چشم ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که چشم‌ها به درستی تراز نشده‌اند. این نوع از تنبلی چشم بین 2 تا 4 درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تنبلی چشم ناشی از انسداد بینایی (Deprivation amblyopia)

این شکل از تنبلی چشم ممکن است هنگامی ایجاد شود که کودک در یک یا هر دو چشم مبتلاء به آب مروارید باشد. آب مروارید معمولاً در کودکان نادر است ولی ممکن است در اثر ضربه، استفاده از استروئید یا سایر بیماری‌های دوران کودکی ایجاد شود.

علائم تنبلی چشم چیست؟

کودک ممکن است که متوجه اختلال ناشی از تنبلی چشم نشود. به همین دلیل معاینه‌ چشم کودک در منزل یا مدرسه الزامی است و والدین یا معلمان باید گوش‌به‌زنگ علائم زیر باشند:

• عدم تراز بودن چشم‌ها (استرابیسم)
• چشمک زدن مکرر یا مشکل در دید
• کج کردن یا چرخاندن سر برای دید بهتر
• بستن یا پوشاندن چشم به منظور دیدن

پزشکان توصیه می‌کنند که قبل از سن هفت سالگی، کودک مبتلاء به تنبلی چشم را معالجه کنید، اما برای حصول بهترین نتایج، درمان باید قبل از پنج سالگی آغاز شود. چه بسا معاینه‌ چشم کودک سه ساله می‌تواند روند تشخیص و درمان را سرعت بخشد. البته با پیشرفت علم در این روز‌‌ها حتی اگر تنبلی چشم در بزرگسالی هم تشخیص داده شود، می‌توان برای درمان آن اقدام کرد.

نقد و بررسی درمان‌های رایج تنبلی چشم و نقاط ضعف و قدرت آن‌ها

درمان تنبلی چشم شامل مجبور کردن مغز در توجه به تصاویر ارسالی چشم ضعیف‌تر است. در گذشته این کار با عینک، پچ، قطره‌ی چشمی، جراحی یا ترکیبی از این موارد انجام می‌شده است اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی روش‌های نوینی مانند نرم‌افزار درمان تنبلی چشم سایکلاپس رونمایی شده‌اند که در ادامه به بررسی هر روش می‌پردازیم.

استفاده از عینک

استفاده از عینک یک روش رایج است و در مواردی تجویز می‌شود که تنبلی چشم ناشی از عیوب انکساری شدید و یا آنیزومتروپی (وقتی یک چشم واضح‌تر از چشم دیگر می‌بیند) باشد.

در واقع عینک ضمن این‌که به ارسال تصاویر واضح و متمرکز به مغز کمک می‌کند، به مغز آموزش می‌دهد تا چشم ضعیف را جدی بگیرد که این موضوع به مغز این اجازه را می‌دهد تا از هر دو چشم استفاده کند و به این ترتیب بینایی طبیعی ایجاد می‌شود.

استفاده از پچ چشمی

در روشی دیگر معمولاً برای درمان تنبلی چشم، چشم سالم را با استفاده از یک پچ برای مدت 2 تا 6 ساعت در روز می‌بندند تا چشم تنبل تحریک شود. دو نوع پچ چشمی وجود دارد:

• یک نوع از پچ‌های چشمی باند‌مانند است و مستقیماً روی چشم قرار می‌گیرد.
• نوع دیگر، برای کودکانی است که از عینک استفاده می‌کنند و یک پچ پارچه‌ای است که به طور ایمن روی یک لنز قرار می‌گیرد.

این روش می‌تواند در برخی از موارد منجر به نتایج معکوس شود و از طرفی ممکن است نتایج دیگری مانند التهاب، عفونت یا آلرژی را هم در‌پی داشته باشد.

استفاده از فیلتر بانگرتر

روش دیگر استفاده از فیلتر بانگرتر است که باعث تار شدن عدسی عینک چشمی که سالم است، می‌شود.

استفاده از قطره‌ی ایزوپتو‌آتروپین

روش بعدی استفاده از قطره ایزوپتو‌آتروپین است که این قطره به صورت موقت می‌تواند موجب کاهش دید شود. به عبارتی ممکن است برخلاف تلاش والدین، بعضی از کودکان در برابر استفاده از پچ مقاومت به‌خرج دهند. در این موارد ممکن است از قطره‌های آتروپین استفاده شود.

همانطور که یک پچ باعث جلو‌گیری از دید در چشم قوی‌تر می‌شود، قطره‌های آتروپین نیز به طور موقت دید چشم قوی را تار و مغز را مجبور می‌کنند تا تصاویر دیده شده توسط چشم ضعیف را تشخیص دهد. ولی متاسفانه استفاده از این قطره می‌تواند موجب عوارض جانبی مثل حساسیت به نور و خشکی چشم شود.

عمل جراحی به منظور

اگر استرابیسم باعث تنبلی چشم شود و درمان با روش‌های مختلف باعث تراز شدن چشم‌ها نشود، جراحی عضلات چشم می‌تواند مفید باشد. اگر تنبلی چشم ناشی از افتادگی پلک یا آب مروارید باشد، ممکن است جراحی نیز انجام شود.

معاینه تنبلی چشم کودکان با روش جدید نرم‌افزار ویژه‌ی سایکلاپس

اگر با کودکان طرف هستیم باید به زبان آن‌ها سخن بگوییم. زبان کودکان، بازی است. به همین دلیل است که روش‌های درمانی جدید بر پایه‌ی بازی‌های کامپیوتری رو به توسعه هستند. سایکلاپس از طریق طراحی نرم‌افزار ویژه‌ای بر پایه واقعیت مجازی، توانسته است به میزان شگفت‌آوری روند بهبودی را در تنبلی چشم سرعت بخشد.

با استفاده از نرم‌افزار درمان تنبلی چشم سایکلاپس دیگر لازم نیست که برای معاینه‌ تنبلی چشم کودکان خود نگران باشید چرا که پس از نصب این نرم‌افزار، معجزه‌ی واقعیت مجازی این شرایط را در اختیار کودک قرار می‌دهد تا با هر کدام از چشمانش، یک تصویر را دریافت کند. جالب این جا است که در نرم‌افزار ساکلاپس، تصاویر پس‌زمینه توسط چشمی که سالم است، مشاهده می‌شوند و در نتیجه مشاهده‌ی موارد دیگری که با اهمیت‌تر هستند و نیاز به تشخیص دارند، توسط چشم تنبل صورت می‌پذیرد. به همین دلیل چشم تنبل مجبور می‌شود که از خر شیطان تنبلی پایین بیاید.

نرم‌افزار واقعیت مجازی درمان تنبلی چشم سایکلاپس چه مزایایی دارد؟

از آنجایی که الگوریتم‌های هوشمند درمانی تنبلی چشم نرم‌افزار واقعیت مجازی سایکلاپس به نوعی از سیستم‌های پچ داینامیک استفاده می‌کنند، عوارض جانبی‌ای مانند سر‌درد در این روش به حداقل می‌رسد، ضمن ا‌ینکه طول دوره‌ی درمان نیز با این روش بسیار کاهش می‌یابد و قیمت آن نیز نسبت به نمونه‌های خارجی بسیار به‌صرفه‌تر است.

پس پیشنهاد ما این است که اگر کودک یا نوجوان‌تان دچار تنبلی چشم شده است، هر چه سریع‌تر برای درمان و معاینه تنبلی چشم کودکان اقدام کنید و روشی را انتخاب کنید که موجب دل‌زدگی و رها کردن درمان او نشود. نرم‌افزار واقعیت مجازی درمان تنبلی چشم سایکلاپس می‌تواند همراه با سرگرمی، نقش موثری در درمان تنبلی چشم دلبند شما داشته باشد.